Szowinizm a nacjonalizm
Szowinista – kto to taki? Słowo szowinizm pochodzi od francuskiego chauvinisme. Szowinista to osoba, która charakteryzuje się brakiem tolerancji w określonym zakresie. Przyznaje on grupie, do której należy, bezwzględnie uprzywilejowaną pozycję.
Pierwsze znaczenie słowa szowinista to skrajny nacjonalista. Odznacza się on bezkrytycyzmem dla swojego narodu. Ma stosunek pogardliwy wobec innych narodów; może tez odczuwać do nich mniej lub bardziej jawną nienawiść.
Według szowinisty jego naród jest najwspanialszy. Jest w tym, można powiedzieć, sporo irracjonalizmu i arbitralnych założeń. Członkowie narodu są dla szowinisty lepsi, szczególni, absolutnie wyjątkowi. Przedstawiciele innych narodów są zaś dla szowinisty słabi, przeciętni; mają oni w jego oczach podrzędny status.
Jednak szowinizm można rozpatrywać w kontekście bardzo różnych rodzajów grup, nie tylko w przypadku narodu i rasy. Współcześnie określenie szowinisty funkcjonuje najczęściej w kontekście seksizmu.
Męski szowinizm
Według męskiego szowinisty mężczyźni są lepsi od kobiet. Najczęściej wedle jego przekonań stoi za tym „natura rzeczy”.
Ze słowem szowinizm powiązać można następujące terminy:
– patriarchat – system, w którym to mężczyzna sprawuje władzę;
– androcentryzm – to mężczyzna ma być w centrum;
– mizoginia – niechęć do kobiet, która ma wręcz chorobliwy charakter;
– machismo – kult silnego, często agresywnego mężczyzny.
Szowinista może traktować kobiety w sposób bezpośrednio im uwłaczający. Może negować ich intelekt, predyspozycje do tzw. „męskich zawodów” i realizację na wszelkich innych polach niż te „typowo kobiece”. Męski szowinista może jednak wyrażać się o kobietach z pozorną troską czy współczuciem – za tymi postawami ukryte jest jednak często przeświadczenie o podrzędności kobiet.
Na szczęście świadomość feministyczna, zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn, w ostatnich latach bardzo wzrasta. Dzięki temu jest coraz mniej szowinistów, a coraz więcej mężczyzn staje się osobami sojuszniczymi feministek.
Podsumowanie
Szowinizm to złożony termin. Przede wszystkim oznacza on dwie postawy: przekonanie o wyższości swojego narodu oraz przekonanie o wyższości własnej (najczęściej) męskiej płci. W ostatnim czasie drugie rozumienie tego słowa wyparło to pierwsze. Za szowinistę uważa się osobę, która traktuje kobiety z wyższością, nierzadko z protekcjonalizmem. Szowinizm jest mniej lub bardziej jawny – obie te formy stoją na przeszkodzie budowania równościowego społeczeństwa.
