Chroniczne zmęczenie dotyczy wielu ludzi, bez względu na wiek i płeć. W obecnych czasach, którym towarzyszy stres i „życie w biegu”, jest to szczególnie odczuwalne. Mimo wszystko, zmęczenia nie należy lekceważyć, bo może być sygnałem, że z organizmem dzieje się coś złego. Jakie choroby mogą wiązać się z chronicznym zmęczeniem?
Zima, lato i styl życia, czyli powody przemęczenia
Nadmiar pracy i obowiązków, nieregularne posiłki, zbyt krótki sen – tryb życia ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania organizmu. Konsekwencją często bywa między innymi przemęczenie, które może stać się stanem przewlekłym. Chroniczne zmęczenie jest nie tylko uciążliwą dolegliwością, ale zdefiniowaną jednostką chorobową, znaną w świecie medycyny od lat 30. ubiegłego wieku.
Chroniczne zmęczenie, znane też jako CFS (z angielskiego „chronic fatigue syndrome”), może mieć różne przyczyny, może nasilać się i zanikać, na przykład zależnie od pory roku. Zimowa chandra, ale też letnie upały sprzyjają uczuciu ciągłego zmęczenia. Wakacyjny urlop, który powinien kojarzyć się z upragnionym wypoczynkiem, czasami przynosi odwrotny skutek. Trudno jest też przestawić się z trybu pracy na tryb wakacji, i na odwrót. Chroniczne zmęczenie może być spowodowane długotrwałym stresem, przeładowaniem różnymi bodźcami, brakiem ćwiczeń fizycznych i niewłaściwą dietą. Warto zasięgnąć fachowej wiedzy, na przykład na zywieniemaznaczenie.pl i wprowadzić korzystne zmiany, nie tylko do jadłospisu.
Zmęczenie czy CFS? Jak to odróżnić?
Uczucie przemęczenia ma wiele różnych przyczyn, dlatego często trudno jest stwierdzić, czy to „zwykłe” wyczerpanie organizmu czy może już zespół chronicznego zmęczenia. Zazwyczaj temu ostatniemu towarzyszą też inne objawy, m.in. różnego rodzaju bóle: głowy, brzucha, pleców, stawów, mięśni czy gardła. Pojawiają się także problemy z koncentracją, pamięcią czy utrzymaniem równowagi, zaburzenia wzroku i słuchu, a także wyraźny spadek masy ciała. Powyższe objawy, wraz z uczuciem przemęczenia i senności, utrzymujące się przez kilka miesięcy mogą wskazywać na CFS.
Ustalenie tego jest istotne, ponieważ chroniczne zmęczenie może wskazywać na poważniejsze choroby fizyczne i psychiczne. Do najczęściej wymienianych należą problemy z tarczycą, cukrzyca, niewydolność serca, płuc, nerek lub wątroby, wirus HCV, choroba Hashimoto, depresja, nowotwór, anemia, zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty i wiele innych. Najważniejsze, aby nie lekceważyć przemęczenia, zwłaszcza utrzymującego się przez dłuższy czas i nie mającego wyraźnej przyczyny. Wówczas niezbędna jest konsultacja ze specjalistą, który zleci wykonanie podstawowych badań, między innymi morfologii i OB, a także poziomu glukozy, witamin i minerałów, testów na wydolność wątroby i nerek oraz TSH.
Czy chroniczne zmęczenie można wyleczyć?
W bardzo wielu przypadkach wcześnie wykryte choroby pozwalają na całkowite wyleczenie. Jeśli jednak chroniczne zmęczenie nie ma chorób towarzyszących, czy można je skutecznie wyleczyć? CFS ma tak wiele przyczyn, że trudno jest opracować jeden skuteczny sposób na walkę z tą przypadłością. Zwłaszcza, że schorzenie to może mieć podłoże genetyczne. Warto więc dowiedzieć się, czy ktoś w rodzinie zmagał się z podobnym wyzwaniem.
Odpowiednio dobrana terapia z psychologiem często jest kluczem do rozwiązania problemu, jednak podstawą jest zdrowy styl życia, zbilansowana dieta i regularne posiłki. CFS może świadczyć o znacznym niedoborze minerałów i witamin, takich jak: żelazo, magnez, potas, witaminy z grupy B, a także witaminy C i D. Bardzo ważne jest łagodzenie stresu, zdrowy, regularny sen, ćwiczenia fizyczne i oddechowe. Nadmiar cukru w posiłkach, odwodnienie, używki, takie jak alkohol, ale też kofeina, mogą znacząco przyczynić się do przewlekłego zmęczenia – tak samo, jak stres, problemy z zaśnięciem, przepracowanie, przygnębienie. Niezależnie od przyczyny, chronicznego zmęczenia i osłabienia organizmu nie wolno lekceważyć. Ważne, aby skonsultować się ze specjalistą, wykonać odpowiednie badania, a przede wszystkim wprowadzić do codziennego grafiku zdrowe, regularne posiłki, odpowiednią porcję ćwiczeń i wystarczającą ilość snu.
